تأثیر توسعه صادرات با فناوری برتر بر مهاجرت نخبگان در کشورهای منتخب منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا (منطقه منا)

مهاجرت نخبگان یکی از چالش­هایی است که کشورهای زیادی از دیرباز با آن مواجه هستند و از آن به‌عنوان یکی از مسایل آسیب­زا در کشورها یاد می­شود، بنابراین ارزیابی علل مهاجرت نخبگان امری ضروری و اجتناب­ناپذیر است. یکی از موضوعاتی که می­تواند بر جریان خروج نخبگان از کشورهای درحال توسعه تأثیر داشته باشد، توسعه صادرات با فناوری برتر است، زیرا با افزایش سهم صادرات محصولات با فناوری بالا، تقاضا برای نیروی­کار متخصص و تحصیلکرده افزایش می­یابد و مانع خروج نخبگان علمی می­شود، لذا هدف اصلی این مطالعه بررسی تأثیر، توسعه صادرات با فناوری برتر از کشورهای منتخب منطقه منا به ایالات متحده آمریکا طی دوره زمانی 2016-2000 با استفاده از روش گشتاورهای تعمیم­یافته (GMM) است. نتایج مطالعه نشان می‏دهد که توسعه صادرات با فناوری برتر تأثیر منفی و معناداری بر مهاجرت نخبگان در کشورهای منتخب منطقه منا دارد. هم‏چنین شاخص­های شکاف رفاهی و شکاف دستمزد حقیقی بر مهاجرت نخبگان در کشورهای مورد مطالعه تأثیر مثبت و معناداری دارند. متغیر نرخ بیکاری دانش­آموختگان نیز دارای اثر مثبت، اما بی­معنا بر مهاجرت نخبگان است.  طبقه­بندی JEL:C33, O31, F40, F22